ชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า อะไคแรนเธส แอสเปอร่า (Achyranthes aspera, L.) อยู่ในตระกูล อะมาแรนธาซี่ (Amaranthaceae ) หญ้าพันงูทั้งหมดมี ๔ ชนิด คือ หญ้าพันงูแดง หรือควยงูน้อย จีนเรียกว่า อั้งเกยซั้วพี ใบมีสีแดงเข้ม อีกชนิดหนึ่งเรียกว่าหญ้าพันงูขวา ใบสีเขียวอมแดง เรียกพันงูขาวหรือควยงูใหญ่ทั้งสองชนิดปลายใบแหลม แต่อีกชนิดหนึ่งปลายใบกลมไม่แหลม ชนิดนี้ไม่มีสรรพคุณทางยา และอีกชนิดหนึ่งเรียกว่า หญ้าพันงูขาว, หญ้าพันงูเขียว, พันงูนา จีนเรียกว่า เบ๊บิวเช้า ชนิดนี้ใบกลมสีเขียวริมใบจักรูปใบมน ลำต้นอ่อน
หญ้าพันงูขาว…ราชาของยาแก้นิ่ว ขับปัสสาวะ
หญ้าพันงูขาวเป็นสมุนไพรชนิดหนึ่งที่หมอพื้นบ้านทุกพื้นที่รวมทั้งชาวบ้านธรรมดาๆ ก็รู้ว่าหญ้าพันงูเป็นยาขับนิ่ว ขับปัสสาวะ ใช้เรื่องนี้เป็นหลัก การนำมาใช้นั้นนิยมใช้ส่วนรากของหญ้าพันงูต้มกิน หรือหมอยาบางคนจะถอนทั้งห้าต้มกินก็ได้ แต่ก็มีหมอยาบางท่านนำทั้งต้นมาเผาให้เป็นฝุ่นก่อน เอาผ้าห่อแล้วแช่กินน้ำ เพื่อแก้นิ่ว แก้อาการปัสสาวะไม่ออก ปัสสาวะหยดย้อย แก้ท้องมาน บวมน้ำ นิยมใช้เป็นสมุนไพรเดี่ยวหรือใช้ร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่นเช่น หญ้าขัดมอญ ไมยราบ เป็นต้น
หมอพื้นบ้านบางคนนำใบหญ้าพันงูขาวตากแดดให้แห้งแล้วบดเป็นผงให้ละเอียดผสมกับน้ำผึ้งปั้นเป็นลูกกลอนสามารถแก้หอบหืดได้ บางตำราเอารากหญ้าพันงูขาวมาเผ่าให้เป็นด่างเป็นเถ้าสีดำ แล้วนำผงนั้นมาสีฟัน ทำให้ฟันคงทนและมีไม่น้อยที่นำหญ้าพันงูขาวไปต้มเป็นยาบำรุงกำลังโดยเฉพาะหญิงวัยหมดประจำเดือนเลือดลมจะไหลดี แก้ปวดหลังปวดเอว แก้ไขข้ออักเสบ
ส่วนหมอยาพื้นบ้านปราจีนบุรีนิยมใช้ใบของหญ้าพันงูขยี้ทารักษาแผลสด ห้ามเลือด รวมทั้งใช้ใบมาตำพอกแก้ฟกช้ำ แก้อักเสบเช่น ถูกไม้ตำ หรือทาแก้โรคผิวหนัง ถูกตะขาบกัด เป็นต้น
ข้อควรระวัง : ห้ามใช้ในสตรีมีครรภ์
หญ้าพันงูเป็นสมุนไพรที่มีการใช้ในประเทศอินเดียมานานนับพันปี ในการรักษาโรคนิ่ว โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินปัสสาวะ โรคเกี่ยวกับระบบสืบพันธุ์ของสตรี ใช้เป็นยาคุมกำเนิด โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ หอบ หืด ช่วยย่อยอาหาร เป็นยาระบาย ท้องมาน แผล ฝี หนอง ข้ออักเสบ เป็นต้น
การศึกษาวิจัยสมัยใหม่พบฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาที่สอดคล้องกับการใช้ของคนโบราณ โดยพบว่า หญ้าพันงูมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ ต้านอนุมูลอิสระ เพิ่มภูมิคุ้มกัน ทำให้แท้ง มีฤทธิ์เหมือนฮอร์โมนเอสโตรเจน ต้านความดันโลหิตสูง ต้านเชื้อรา ต้านแบคทีเรีย ต้านมาลาเรีย ต้านโรคเรื้อน ลดน้ำตาลในเลือด ลดคอเลสเตอรอล ยับยั้งการมีปริมาณ Oxaiate ในปัสสาวะสูงกว่าปกติ และมีรายการศึกษาในคน พบว่าหญ้าพันงูมีแนวโน้มที่จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ป่วยโรคหอบหืด
ชาวล้านนาโบราณเชื่อว่า เมื่อเอาใบหรือรากหญ้าควยงูมาบดละเอียดแล้วผสมกับน้ำนมวัวสด ใช้ทาสะดือของหญิงที่มีบุตรยาก จะทำให้มีบุตรง่ายขึ้นชาวบ้านส่วนใหญ่จะรู้ดีว่าพืชชนิดไหนบ้างที่เมื่อเผาแล้วนำเถ้ามาละลายน้ำจะได้น้ำด่างที่ดี หญ้าพันงูเป็นพืชชนิดหนึ่งที่มีคุณสมบัตินั้น
รู้คุณสมบัติทางยาของหญ้าพันงูขาวแล้วรีบหามาปลูกนะครับ บางท้องที่ขึ้นดาษดื่นไม่มีใครสนใจเยียบย่ำไปมา คุณทิพย์ประสิทธิ์ สุวรรณจามรี บอกว่าที่มาเลเซียก็เช่นเดียวกัน น้อยคนนักจะรู้คุณค่าของสมุนไพรชนิดนี้ แท้จริงแล้วหญ้าพันงูขาว คือสุดยอดยารักษานิ่ว จนได้รับการขนานนามจากวงการแพทย์แผนไทยว่าเป็น ราชาของยาแก้นิ่ว ขับปัสสาวะ
ข้อมูลสุขภาพ ภญ.ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร
นอกจากนี้ต้นหญ้าพันงูใช้ทำเป็นปุ๋ยได้ดีเนื่องจากมีธาตุโปแตสเซี่ยมค่อนข้างสูง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น